بصیرت رسانه «مرشدخان»

به گزارش ایسنا، پنجمین همایش ملی فضای مجازی پاک، امروز (شنبه، ۱۸ اسفندماه) در سالن جابر دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد.
سید ابوالحسن فیروزآبادی (دبیر شورای عالی فضای مجازی)، سعیدرضا عاملی (دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی)، محمد شریف‌خانی (معاون فضای مجازی صداوسیما)، مصطفی کواکبیان (نماینده مجلس) و جواد جاویدنیا (معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور) در این همایش حضور داشتند.

همچنین قرار بود محمد جواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در این مراسم حضور یابد اما به دلیل جلسه کاری حاضر نشد و در پیامی از حضار عذرخواهی کرد.

در ابتدای این همایش بیان شد که روز برگزاری این برنامه با روز تأسیس شورای عالی فضای مجازی مصادف شده است.
پس از تلاوت آیاتی از قرآن کریم، رسول جلیلی، دبیر این همایش گفت: از سال ۹۳ که پهنای باند در کشور توسعه پیدا کرد، بحث ایجاد حرکت ایجابی برای توسعه محتوا و فرهنگ استفاده از فضای مجازی شکل گرفت.

او با اشاره به چهار همایش قبلی که در این راستا برگزار شده، ادامه داد: همایش‌های پیش از این هم به ترتیب در دانشگاه صنعتی شریف، شهید بهشتی، حوزه علمیه قم و امام رضای مشهد مقدس برگزار شد.

جلیلی اظهار کرد: فرق این همایش با همایش‌های قبلی در قبول شرایط اقتصادی و اقتصاد مقاومتی است. این همایش برخلاف همایش‌های گذشته بدون ناهار و از ساعت ۳ برگزار شد.

او ادامه داد: همایش امسال به دو مفهوم مزین است که برگرفته از صیانت و توسعه است. این مفهوم از این جهت انتخاب شد که در مجموعه مسؤولان و مجریان مرتبط در حوزه کودک و نوجوان، هرچند دیرهنگام اما حوزه کودک و نوجوان جدی گرفته شده است و امیدواریم تا پایان این دولت از دست مسؤولان وزارت ارتباطات دشت خوبی کنیم. به این معنی که سعی می‌کنیم بیشتر به شکل ایجابی برای کودکان و نوجوان کارکنیم البته بدون سلب غیرممکن است.

جلیلی بیان کرد: به این جهت همگرایی با حرکت وزارت ارتباطات شروع شده و بحث کودک آنلاین را مطرح کرده اند. این وزارتخانه در هفته ارتباطات و فناوری اطلاعات اتفاقات خوبی رقم خواهند زد. بنابراین با توجه به این نیاز، اسم همایش را با محوریت صیانت و توسعه نامگذاری کردیم.

او ادامه داد: توسعه در حال رخ دادن است. بنابراین تضارب صیانت و توسعه را به بحث می‌گذاریم. آیا این دو مفهوم می‌توانند بدون هم بیان شوند؟ بنابراین این موضوع کلیدی است.

دبیر همایش بیان کرد: همه کسانی که در رسانه‌ها به ظاهر سروکله هم می‌زنند تا کاری انجام شود، به این همایش دعوت شده‌اند تا در نهایت در رسانه‌ها همگام باهم برای توسعه گام بردارند.

او ادامه داد: ما می‌خواهیم در این همایش از یک کار شگفتانه رونمایی کنیم و نشان دهیم غیر از دولت هم می‌توان کاری کرد و نمی‌شود فقط از دولت کاری را طلب کرد.

جلیلی بیان کرد: ۱۷ اسفند سال ۹۰ شورای عالی فضای مجازی تأسیس شد؛ بنابراین با تأسیس یک نهاد در سطح عالی برخورد کردیم. ما سعی کردیم این همایش را در نزدیک ترین روز غیر تعطیل برگزار کنیم و این اتفاق را گرامی بداریم.

در ادامه همایش دو دانشجو به ارائه سمیناری درباره فضای مجازی با محوریت توسعه و صیانت پرداختند.

فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی در ادامه همایش بیان کرد: از آیاتی درباره قلم معلوم می‌شود که علم، انسان را انسان می‌کند و قلم ابزار علم است. فضای مجازی امکان تحقق یکی از نعمت‌های الهی است که بر اساس آن سوگند یاد شده و بعد درباره پیامبر گفته است. این فضا در اختیار ماست و باید مورد استفاده ما قرار بگیرد و اصولی که برای ما در این فضا حاکم می‌شود، حکمرانی مجموعه ارزش‌ها و هنجارها و… در سطح ملی توسط حکومت پیش می‌رود. باید دید چه کسانی متصدیان حکمرانی در فضای مجازی هستند؛ به خصوص این فضا که شبکه‌ای اطلاعات محور و مولد دانش است و به دلیل اینکه دربرگیرندگی دارد همه در آن فعال هستند.

او ادامه داد: این فضا توسط گروه مرجع و نخبگان و حکمرانان و … تولید می‌شود. این در برگیرندگی موجب زایش تنوعی می‌شود که بی نظیر است. همچنین در این فضا بسیاری از گروه‌های پنهان تاریخ همدیگر را پیدا و گروه‌هایی هم که همدیگر را نمی‌یابند مثل قمارباز و علما و … همدیگر را می‌یابند. جمعیت‌هایی هم که همدیگر را پیدا می‌کنند بر اساس هدف مشترک کاری انجام می‌دهند.

فیروزآبادی بیان کرد: من این تحولات که همراه با تغییرات در همه حوزه‌ها است را به بسط فضایی تعبیر می‌کنم؛ مواجهه با فضایی حقیقی که در حال بسط و شاید انفجار است. ما در هر دهه شاهد تحول هستیم و این تغییرات مستمر با تغییرات جهانی مصادف شده است. بنابراین باید گفت که اصول حکمرانی کمتر از یک دهه حاکم است.

او بیان کرد: شاهد این هستیم که نظام سیاسی نظام وکالتی بوده و در مباحث حکمرانی به دلیل سرعت و پیچیدگی تغییرات، نماینده‌تان نمی‌تواند یک وکیل عام باشد و سطوح قانون گذاری هم کافی نیست. این نظام در فضای مجازی باید قابلیت پیاده سازی و پشتوانه محکم داشته باشد. ما از قدرت لازم در این فضا برخوردار نیستیم البته آمریکا این قدرت را دارد. آیا می‌توانیم نظام حکمرانی فضای پاک را بدون توجه به مدل‌ها و توزیع قدرت‌ها و شبکه ای بودن در این فضا ایجاد کنیم؟

دبیر شورای عالی فضای مجازی اظهار کرد: تولیدکنندگان در فضای مجازی مردم هستند اما حکومت کجا قرار دارد؟ البته حکومت نمایندگی می‌کند و مسائل عامه را می‌تواند نمایندگی کند. اگر بخواهیم در این فضا بازیگر باشیم باید آگاهی به روابط بازیگران فضا داشته باشیم.

او ادامه داد: دانشگاه‌های ما از بخش خصوصی قدرتمندتر است اما کجای استاندار جهانی و کشور ما قرار دارد. فضای مجازی بازیگر ملی می‌خواهد. اگر پلت فرم را بپذیریم و ارزش گذاری و هنجارسازی کشورهای دیگر را می‌پذیریم باید آگاهانه باشد. مردم ما به دنبال استقلال هستند. اگر سواد دیجیتالی مردم بالا برود خودشان متوجه مسائل می‌شوند. اگر این سواد را یاد بگیریم برای توسعه بازار غربی‌هاست. باید یاد داده شود که چه محصولاتی که وارد می‌شود مشابه خارج از کشور است. اگر آموزش داده شود اکثر سرورها خارج از کشور است مانند گوگل و…، مردم متوجه همه چیز می‌شوند. ما باید در کنار جی میل، ایمیل ایرانی ایجاد کنیم.

او ادامه داد: فضای مشارکتی در فضای مجازی وجود دارد؛ مردم سالاری مشارکتی است. بسیاری از رفتارهای اجتماعی و حکومتی را فضای مجازی تغییر می‌دهند. همچنین حکمرانی تخصصی باید در فضای مجازی ارج گذاشته شود.

در ادامه مراسم از «نماد در نشان» که به گونه‌ای جایگزین @ است، رونمایی شد.

در بخش دیگری از این همایش محمد شریف‌خانی (معاون فضای مجازی صداوسیما)، مصطفی کواکبیان (نماینده مجلس) جواد جاویدنیا (معاون فضای مجازی دادستانی کل کشور)، در میزگردی به بحث و گفت‌وگو پرداختند.

کواکبیان بیان کرد: نمی‌توان فضای مجازی را نادیده گرفت و بخشی از مردم در فضای مجازی به سر می‌برند و نمی‌توانید اهمیت آن را نادیده بگیرید. نمایندگی سایپا با یک خانم بد برخورد کرد و مدیر عامل آن عوض شد. فضای مجازی مهم است و نمی‌توان از آن عبور کرد.

جاویدنیا ادامه داد: متأسفانه این حرف که نباید از فضای مجازی استفاده کرد به همان حد خنده دار است که بگویید از خورشید تابان استفاده نکنید. فضای مجازی مثل خورشید تابان، قابل انکار نیست. از منظر فقهی هم این نیست که صرفاً دیدگاه مسدودسازی را بیان کنیم.

او ادامه داد: اگر کسی در فضای مجازی در چارچوب قانون مطلبی بگوید، اتفاقی نمی‌افتد. باید انتقاد و تهمت را تمیز دهیم و به صرف انتقاد تا جایی که در اختیار من است کسی مورد پیگرد قانونی قرار نگیرد. البته این ایراد وارد است که مرز حقوقی برای انتقاد و اتهام مشخص نکردیم. اگر فردی از مسؤولان جرمی کرده باشد باید اسمش گفته شود و اگر ایرادی در قانون است باید اصلاح شود. اگر فردی فسادی انجام دهد اگر بداند که آبرویش می‌رود برایش بازدارندگی ایجاد خواهد کرد.

شریف‌خانی در ادامه همایش گفت: مسأله‌ای که در فضای مجازی در بحث حکمرانی مهم است، فضای یکپارچه فضای مجازی است که می‌تواند آحاد مردم را تحت تأثیر قرار دهند و در یک تعامل مستمر هستند. به نظرم دلیل تشکیل شورای فضای مجازی همین وجه است. اگر فقط در فضای مجازی ابعاد اقتصادی، زیرساختی و… در نظر گرفته شود، مشکلاتی به وجود می‌آید. این مسائل ریشه‌ای است و باید همگرایی را پذیرفت وگرنه یکجا ضربه می‌خورد. اگر شورای عالی فضای مجازی در این حوزه فعال‌تر باشد مشکلات حل می‌شود اما در حال حاضر دستگاه‌های مربوط بخشی نگاه می‌کنند.

کواکبیان گفت: کمیسیون فرهنگی طرحی آماده کرده به نام طرح جامع اطلاع رسانی که اعم از فضای مکتوب و مجازی است و منتظر طرح کمیسیون یا لایحه دولت هستیم.

این نماینده مجلس ادامه داد: اگر تلگرام را فیلتر کردند باید شورای عالی فضای عالی مجازی جواب دهد چرا وقتی توئیتر فیلتر است مسؤولان استفاده می‌کنند. شورای انقلاب فرهنگی خط قرمز شورای نگهبان است مصوبات این شورا جنبه قانونی دارد. ما اگر فضای محدود پاک می‌خواهیم باید کاری کنیم.
 

جاویدنیا بیان کرد: امنیت در فضای مجازی را تعریف نکرده ایم و باید این کار را انجام دهیم و در مقابل فناوری‌ها، قانونی را تعریف و بومی سازی کنیم.

او همچنین بیان کرد که مردم راهکاری به جای فیلترینگ تلگرام و دیگر شبکه‌های اجتماعی ارائه بدهند.

عاملی در ادامه گفت: کار فضای مجازی در اختیار غرب گرفته و آن‌ها مسیر زندگی ما را معلوم می‌کنند. استفاده گوگل در آمریکا ۸۷ درصد است و اروپا ۹۵ درصد است اما چین اثبات کرد که امکان دو تکه کردن اینترنت وجود دارد. همانطور که آمریکا قدرت جهانی شدن دارند بقیه هم دارند. زبان فارسی زبان نهم فضای مجازی است. اگر از صیانت حرف می زنیم تبدیل شدن به قدرت سایبری جهان اهمیت دارد. حتی زمانی که نرم افزار اجتماعی درست می‌کنیم، همان تلگرام را تکرار می‌کنیم. ما منطق متفاوتی داریم در کشور و باید آن را ایجاد کنیم. همچنین وقتی توانستیم فناوری برتر تولید کنیم تبدیل به سیستم می‌شود سپس قانون گذاری مهم است. اینترنت حتماً نیاز به سانسور دارد و قانون محترم است و باید احترام بگذاریم.

او ادامه داد: استاندار دوگانه جایز نیست اما همه ارکان نظام هم از فضاهایی که فیلتر شده استفاده می‌کنند.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی بیان کرد: همچنین توانمندسازی راه حل دیگری است و اگر اتفاق بیفتد مصونیت ایجاد می‌کند.

کواکبیان در پایان بیان کرد که در سال آینده هرچه شورای عالی فضای مجازی به ما بدهد در مجلس مطرح کنیم.

جاویدنیا هم در پایان گفت که برای سال آینده مقابله سلبی با کسب و کار فضای مجازی را به حداقل رسانده و سعی در نظام‌ندتر شدن این حوزه دارند.
عاملی هم بیان کرد که تدوین نقشه جامع فضای مجازی در دستور کار شورای فضای مجازی است.