پایگاه تحلیلی فضای مجازی و آموزش سواد رسانه مبتنی بر مبانی امامین انقلاب

نکات مهم مربوط به شبکه‌های ارتباطی

  • ۸۰۸

بر اساس مطالب بیان‌شده، نکاتی مهم و قابل‌توجه دربارهٔ شبکه‌های ارتباطی موجود است که برخلاف اهمیت و ضرورت آن، غالباً مورد غفلت واقع می‌شود:

1. تعداد افراد حاضر در شبکه‌های ارتباطی یادشده، خصوصاً بازی‌ها، شبکه‌های اجتماعی و ایمیل، بسیار زیاد است. انبوه کاربران به همراه تنوع جغرافیایی موجب سرمایه‌گذاری فراوان طراحان فضای مجازی و مالکین آن در این شبکه‌های ارتباطی شده است.

2. یکی از قابلیت‌های موردتوجه حاکمان فضای مجازی، گراف و مسائل مرتبط با آن است. گراف و تحلیل اطلاعات شبکهٔ ارتباطی این قابلیت را به مالک شبکه می‌‌دهد که علاوه بر شخصیت شناسی، اطلاعات ذی‌قیمتی نسبت به فرد و شیوهٔ عملکرد وی در آینده داشته باشند. مالکان شبکه می‌توانند بر مبنای اطلاعات به‌دست‌آمده، روابط افراد را در شبکه‌های ارتباطی تحلیل و بررسی کنند و نقاط قوت و ضعف هرکدام را دریابند. این اطلاعات می‌تواند در تحلیل روانشناسی، جامعه‌شناسی، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و... کشور نیز کاربرد داشته باشد. آنگاه بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده، برای کشور هدف در زمینه‌های گوناگون برنامه‌ریزی کنند.

3. گردانندگان شبکه‌های ارتباطی می‌توانند در شبکهٔ تحت مدیریت خود، اقدام به جریان سازی یا جلوگیری از یک جریان کنند. با توجه با اهداف استعماری صهیونیزم بین‌الملل، تاکنون جریان سازی‌های صورت گرفته، علیه ملت‌ها بوده است. کودتا در مصر، اوکراین و... ازجملهٔ همین موارد است.

در ایران نیز با استفاده از ظرفیت رسانه‌ای ماهواره و شبکهٔ ارتباطی سرویس پست الکترونیک، فیس‌بوک و... در فتنهٔ 1388، جریان سازی شومی علیه مبانی انقلاب آغاز و راه‌اندازی شد. در ماجرای اسیدپاشی اصفهان نیز دقیقاً همین سناریو تکرار شد و درحالی‌که تعداد اسیدپاشی در کشور 4 بار بود - که در دو مورد آن هیچ جراحتی به افراد وارد نشد - با استفاده از ظرفیت شبکه‌های ارتباطی، به‌گونه‌ای جریان سازی شد که اولاً بسیاری گمان می‌کردند که در خیابان‌ها هیچ امنیتی وجود ندارد و هرلحظه ممکن است بر صورت آن‌ها اسید بپاشند، ثانیاً اسیدپاشی را مولود آمرین به معروف و ناهیان از منکر می‌دانستند. همچنین حذف یک‌شبه فیلم‌های مربوط به فاجعه منا از صفحات تلگرام کاربران ایرانی، موجب خاموش شدن جریان ضد آل سعودی منبعث از فاجعه منا در ایران شد.

چنین جریان سازی‌هایی دستگاه امنیتی و مدیریتی را منفعل می‌کند. حادثهٔ کردستان، رحلت مرتضی پاشایی و... ازجمله جریان سازی‌های شبکه‌های ارتباطی بود. از سوی دیگر، جنبش موسوم به «ما عاشق مبارزه با صهیونیست‌ها هستیم» در ایران و جنبش «99%» در آمریکا، توسط مدیران شبکه‌های اجتماعی و سایر رسانه‌ها مدیریت و خاموش شد.

4. در حال حاضر، بیشتر شبکه‌های ارتباطی، غیربومی بوده و مشکل اساسی شبکه‌های مبتنی بر اینترنت و کلیهٔ شبکه‌های ارتباطی این است که بازی‌های رایانه‌ای موجود در آن‌ها غیربومی هستند. نکته قابل‌توجه این‌که، به‌غیراز بازی‌های رایانه‌ای، قریب به‌اتفاق سایر زمینه‌ها هم، غیربومی می‌باشند.

شبکهٔ ارتباطی تلفن ثابت و همراه نیز، اگرچه تحت حاکمیت کشورمان است؛ اما زیرساخت سخت‌افزاری آن غیربومی است. «زیمنس»، «آلکاتل»، «هوآوی» و... ازجمله شرکت‌هایی هستند که زیرساخت شبکهٔ ارتباطی تلفن ثابت و همراه کشور را تأمین کرده‌اند. این امر موجب کاهش امنیت اطلاعات و در برخی موارد، ایجاد ناامنی برای برخی کاربران می‌شود.

5. از دیگر امکاناتی که یک شبکهٔ ارتباطی به مدیران خود می‌دهد، ایجاد زمینه برای تغییرات آرام و خاموش در کاربران خود است. این تغییرات می‌تواند در زمینه‌های گوناگونی اتفاق بیفتد که اگر بخواهیم آن را در دو کلمه خلاصه کنیم، عبارت است از: «تغییر سبک زندگی».

البته شبکه‌ها در ایجاد این تغییر، توانمندی یکسانی ندارند و هرکدام قابلیت گوناگونی دارند. برخی تغییرات از ملزومات فناوری ارتباطی است که می‌شود آن را با پیوست فرهنگی مرتفع ساخت؛ اما آن قسمت که مربوط به مدیران و حاکمان می‌شود، نیاز به کارهای اساسی‌تری دارد که در بخش راهکارها تبیین خواهد شد.

حکم شرعی مالکیت آثار در فضای مجازی

  • ۱۰۷۷

سؤال: آیا کپی کردن کارهای گرافیکی یا دانلود فیلم، کلیپ و آهنگ با ذکر منبع در فضای مجازی اشکال شرعی دارد؟

جواب: اگر قرائن و شواهد یا متعارفی وجود دارد که در این گونه امور استفاده برای عموم آزاد است، اشکال ندارد و الا استفاده، خرید و فروش و کپی برداری بنابر احتیاط واجب جایز نیست.

پاسخ به شبهات و سوالات