فناوری‌های نوین ارتباطی ازجمله موضوعات مهم و پرکاربرد روز دنیاست که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم با زندگی انسان در ارتباط هستند.

در ابتدا تعریفی از فناوری‌های نوین ارتباطی و سپس، با توجه به کارکرد رسانه‌ای فناوری‌های نوین ارتباطی، بیانی مفهومی از رسانه و رسانه‌های گروهی ارائه می‌کنیم:

در تعریف فناوری‌های ارتباطی ـ اطلاعاتی این‌گونه می‌توان گفت:

«به مجموعه‌ای همگرا از فناوری‌ها و میکروالکترونیک‌ها، کامپیوتینگ‌ها (شامل ماشین‌ها و نرم‌افزارها) ارتباطات راه دور، مخابره و پخش الکترونیک‌های نوری گفته می‌شود.»[1]

درواقع، فناوری‌های نوین ارتباطی، مجموعه‌ای از ماشین‌ها، یعنی کامپیوترها، تلفن‌ها، داده‌پردازها، روبات‌ها، ماهواره‌ها، تلویزیون‌های کابلی و غیره هستند که از طریق نرم‌افزار، فعال می‌شوند.[2]

یکی از مهم‌ترین کارکردهای فناوری‌های نوین ارتباطی؛ کارکرد رسانه‌ای، انتقال پیام و تفهیم و تفاهم است. در اینجا، به‌اختصار به تعریف رسانه اشاره می‌کنیم:

«رسانه وسیله‌ای است که فرستنده به کمک آن معنا و مفهوم موردنظر خود (پیام) را به گیرنده منتقل می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، رسانه، وسیله حامل پیام از فرستنده به گیرنده است.

رسانه‌های جمعی یا «Mass Media» که معادل وسایل ارتباط‌جمعی یا «Mass Communication» نیز هستند، ابزارهای ارتباطی‌ای هستند که پیام را از یکی به بسیاری منتقل می‌کنند. "ارتباط‌جمعی" نوعی ارتباط است که در آن افراد زیادی ناآشنا، غیر مشخص و ناهمگون که به‌آسانی قابل‌شمارش نیستند، مشارکت دارند. تلویزیون یک رسانه و ابزار ارتباط‌جمعی است؛ چراکه در یک لحظه می‌تواند پیام را به مخاطبانی بسیار و ناآشنا باهم برساند.»[3]

بنابراین، می‌توان گفت که رسانه‌های گروهی یا فناوری‌های گروهی نوین دارای مشخصات زیر هستند:

• تعداد گیرندگان وسایل ارتباط‌جمعی نسبتاً زیاد است؛
• ترکیب گیرندگان بسیار متنوع است؛
• با ارسال پیام از طریق وسایل ارتباط‌جمعی، نوعی تکثر پیام به وجود می‌آید؛
• توزیع پیام، سریع است؛
• هزینه برای مصرف‌کننده کم است.[4]

درباره چگونگی به‌کارگیری فناوری‌های نوین با نظریه‌هایی گوناگونی مواجه هستیم. این نظریه‌ها در خلال مباحث پایگاه مرشدخان، مورد نقد و بررسی قرار خواهد گرفت. در این بخش، صرفاً با اصول و مبانی امام ره در مواجهه با رسانه‌ها آشنا می‌شویم. ازآنجاکه معمار کبیر انقلاب، در باب رسانه‌های مطرح زمان خویش، مفصل بیاناتی داشته‌اند، مبانی بیان‌شده از جانب ایشان، باید به‌عنوان مبنای مواجهه نخبگان، مسئولان و امت اسلامی با رسانه‌های نوین هم قرار بگیرد.