بصیرت رسانه «مرشدخان»

شبکه ملی اطلاعات در یک نگاه کلی، همان اینترنت با مدیریت داخلی است که همه استانداردهای امنیتی، فرهنگی و فنی در آن رعایت شده است. یعنی، همه اطلاعات و ارتباطات، کارها، خریدها، بازی‌ها و... در یک شبکه داخلی؛ مدیریت، نگهداری و محافظت می‌شود.

شبکه ملی اطلاعات که با نام‌های دیگری شامل"اینترنت ملی"، "اینترانت ملی ایران" و"شبکه ملی اینترنت" نیز، شناخته می‌شود، پروژه‌ای برای توسعه شبکه زیرساخت امن و پایدار ملی در ایران است.

در اینجا، به چند تعریف درباره شبکه ملی اطلاعات اشاره می‌شود:

• «شبکه ملی اطلاعات کشور، شبکه‌ای مبتنی بر قرارداد اینترنت (IP) به همراه سوئیچ‌ها و مسیریاب‌ها و مراکز داده‌ای است به صورتی که درخواست‌های دسترسی داخلی و اخذ اطلاعاتی که در مراکز داده داخلی نگهداری می‌شوند به‌هیچ‌وجه از طریق خارج کشور مسیریابی نشود و امکان ایجاد شبکه‌های اینترانت و خصوصی و امن داخلی در آن فراهم شود.»[1]
• «شبکه ملی اطلاعات مجموعه پهنای باند ردوبدل شده داخل کشور و داده‌های تبادل شده با پهنای باند خارجی است. بدین معنا که در شبکه ملی اطلاعات همانند دیگر شبکه‌های داخلی برای ارتباط کاربر با سرویس‌های داخلی؛ دیتا از کشور، استان یا حتی شهر کاربر موردنظر خارج نمی‌شود و ضمن ارتباط سریع و باکیفیت‌تر، هزینه‌ها را برای کاربران، شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس و شرکت‌های ایجادکنندهٔ زیرساخت‌های ارتباطی، بسیار کاهش می‌دهد.

البته، این تعریفی در شبکه ملی اطلاعات است که بیشتر نگاهی از سمت کاربر دارد. در اصل، شبکه ملی اطلاعات همان شبکه پهنای باند داخلی است که از مراکز داده، تمام شبکه‌های انتقال داده، مراکز سوئیچینگ مخابرات، کاربران متصل، مراکز تحویل داده (CDN)، تولیدکنندگان محتوا، درگاه‌های ورودی و خروجی پهنای باند خارجی، مراکز تبادل ترافیک داده‌های داخلی تشکیل‌شده است.»[2]

• «شبکه ملی متشکل از زیرساخت‌های ارتباطی، مراکز داده توسعه‌یافته داخلی دولتی و غیردولتی و هم‌چنین زیرساخت‌های نرم‌افزاری است که در سراسر کشور گسترده شده است. این شبکه ظرفیت لازم برای "نگهداری و تبادل امن اطلاعات داخلی در کشور به‌منظور توسعه خدمات الکترونیکی" و "دسترسی به اینترنت" از طریق بستر ارتباطی باند پهن سراسری برای کاربران خانگی، کسب‌وکارها و دستگاه‌های اجرایی را فراهم می‌کند. این شبکه تجمیع کننده شبکه‌های اختصاصی، محلی و ملی در کشور است که از دو بخش اختصاصی و عمومی تشکیل می‌شود. بخش اختصاصی برای ارتباط و تبادل اطلاعات و خدمات دستگاه‌های اجرایی با یکدیگر و بخش عمومی برای ارائه خدمات به کاربران عمومی است و این دو بخش در نقاطی نظیر مراکز داده با یکدیگر اتصال دارند.»[3]

اما باید گفت صحیح‌ترین تلقی از شبکه ملی اطلاعات به این شرح است:

• شبکه ملی اطلاعات یعنی برقراری ارتباطات و ارائه خدمات در فضای مجازی به شکل ارزان، پرسرعت، امن و سالم. در حقیقت این شبکه باید بتواند نیازهای واقعی و مشروع مردم را در بستری پرسرعت، قیمتی پایین، امنیتی جامع و پایدار (به‌دوراز دست‌اندازی غیرقانونی هرکس به حقوق عمومی و خصوصی مردم) و در عین برخورداری از بالاترین حد سلامت (عاری از هرگونه فساد و فحشای اعتقادی و اخلاقی) پاسخگوی نیازهای مشروع مردم در فضای مجازی باشد و زمینه ارتباط کاربران ایرانی با یکدیگر را از بستر داخلی و ارتباط با خارج از کشور را از بستر بین‌الملل مهیا کند.

با توجه به تعریف‌های بیان‌شده، می‌توان گفت که شبکه ملی اطلاعات دارای شاخصه‌های زیر می‌باشد:

1. محیط سالم و عاری از فساد جهت فعالیت در محیط مجازی برای آحاد کاربران؛

2. شبکه ارتباطی دارای مراکز داده، دارای همه شبکه‌های انتقال داده، دارای مراکز سوئیچینگ مخابرات، دارای مسیریاب‌ها، دارای کاربران متصل، دارای مراکز تحویل داده (CDN)، دارای تولیدکنندگان محتوا، دارای درگاه‌های ورودی و خروجی پهنای باند خارجی، دارای مراکز تبادل ترافیک داده‌های داخلی؛

3. بایگانی شدن درخواست‌های داخلی در داخل کشور و ره‌گیری نشدن آن‌ها به‌وسیله کشورهای غربی؛

4. مجموعه پهنای باند ردوبدل شده داخل کشور و داده‌های تبادل شده با پهنای باند خارجی؛

5. خارج نشدن اطلاعات و دیتاهای کاربران از کشور، استان یا حتی شهر کاربر موردنظر؛

6. کاهش هزینه‌ها برای کاربران، شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس و شرکت‌های ایجادکننده زیرساخت‌های ارتباطی؛

7. دارای بستری امن، پیشرفته و متکی به جدیدترین فناوری‌های نوین و بومی برای تحقق فضای مجازی بر اساس ارزش‌های والای اسلامی ـ ایرانی؛

8. امکان ایجاد شبکه‌های اینترانت و خصوصی و امن داخلی؛

9. تجمیع کننده شبکه‌های اختصاصی، محلی و ملی در کشور؛

10. تشکیل‌شده از دو بخش اختصاصی و عمومی:

• · بخش اختصاصی برای ارتباط و تبادل اطلاعات و خدمات دستگاه‌های اجرایی با یکدیگر.
• · بخش عمومی برای ارائه خدمات به کاربران عمومی.
• · اتصال دو بخش اختصاصی و عمومی شبکه ملی اطلاعات در نقاطی نظیر مراکز داده با یکدیگر.